Hadisçiler arasında daima
kullanılan bir takım lafızların hangi anlamlara geldiğini bilmek
lazımdır. Bu lafızlar şunlardır:
1- Hadis, Haber, Eser ve Sünnet.
Genel olarak kullanım
açısından lafızlar bunlardır.
2- Metin, sened, isnad, müsned, müsnid,
kelimeleri ise Hadis lafızları
ve rivayetleri açısından kullanılan terimlerdir.
3- Raviler açısından ise
Muhaddis, Hafız, Hüccet ve Hakim
terimleri kullanılmaktadır.
Hadis terminolojisinde bu lafızlar şu anlamlara gelmektedir.
1. Hadis:
Söz, fiil, takrir veya Resul
Sallallahu Aleyhi Vesellem
'in ne uzun ne de kısa boylu olması gibi onun yaratılışını veya
Resul Sallallahu
Aleyhi Vesellem
hiç kimseye hoşlanmayacağı bir şekilde davranmaması gibi onun
ahlaki özelliklerini anlatan hususlara denir.
Haber
ve Sünnet
lafızları eş anlamlı sözcükler olup aynı zamanda "Hadis"
lafzıyla da eş anlamlı lafızlardır. Buna göre bunların üçü de
aynı anlamı ifade etmektedir.
Eser,
kelimesi ise Sahabeye dayanan Mevkuf Hadise verilen isimdir.
2. Metin:
Senedin sonu kendisine varan söze denir.
Sened
ise, metne ulaştıran yola denir.
İsnad
Hadisi, söyleyeni çıkarmaya
denir.
Müsned,
mevkuf olsa bile başından sonuna kadar senedin ulaşmasına denir.
Sahabeden yapılan rivayetlerin toplandığı kitaba da Müsned
denir.
Musnid
ise isnadıyla Hadisi rivayet eden kimseye denir.
3. Muhaddis:
Rivayet ve dirayet olarak Hadisi taşıyan ve ona önem veren
kimseye denir.
Hafız:
Çeşitli yollardan olsa bile metni ve senedi ile birlikte yüzbin
Hadisi ezberleyen ve bu konuda ihtiyaç duyduğu şeyleri anlayan
kimseye denir.
Hüccet:
Üç yüz bin Hadisi kuşatan kimseye denir.
Hakim:
Sünnetin tamamını kuşatan kimsedir.
|