ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Afganistan’ın başkenti Kabil’e sürpriz bir ziyarette bulundu.
Bugün sabah saatlerinde özel uçakla Kabil’e inen Pompeo, burada Afganistan’da tartışmalı seçimler sonrası kendilerini Devlet Başkanı ilan eden Eşref Gani ve Abdullah Abdullah ile görüşecek.
Pompeo, ikili ile ayrı ayrı görüştükten sonra ortak bir toplantı da düzenleyecek.
Gündem yoğun
ABD Dışişleri Bakanı Pompeo, Kabil’e oldukça yoğun bir gündemle gitti.
Pompeo burada Kabil hükümeti içerisindeki Gani-Abdullah çatlağına bir çözüm bulmak, Taliban ile 10 Mart’ta gerçekleştirilmesi beklenen ancak gerçekleşmeyen Afganlar arası görüşmeleri karara bağlamak, Taliban ile Kabil hükümeti arasındaki esir takasını hayata geçirmek gibi gündemlerle görüşmeler gerçekleştirecek.
Gani-Abdullah krizi
Afganistan 2019 yılı Eylül ayında düzenlenen seçimlerin sonucu yaklaşık 5 ayın sonunda açıklanırken, seçimin galibi olarak Afganistan’ın mevcut devlet başkanı Eşref Gani açıklanmıştı.
Bunun ardından başta Afganistan İcra Heyeti Başkanı Abdullah Abdullah “paralel hükümet” ilan ederken seçim sonuçlarını tanımadığını açıklamıştı. Abdullah’a, seçim sürecinde ortak hareket ettiği Özbek savaş ağası Abdurreşid Dostum da desteğini ilan etmişti.
2014 yılındaki başkanlık seçimlerinde de benzeri bir kriz çıkmış, ancak ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin girişimleri sayesinde 14 Haziran 2014’te yapılan ikinci tur devlet başkanlığı seçiminde kullanılan tüm oyların tekrar sayımı ve kazanan adayın Ulusal Birlik Hükümeti kuracağı üzerinde anlaşma sağlanmıştı.
Pompeo’nun Afganistan ziyaretinin, Kabil hükümetini oluşturan taraflar arasındaki olası bir iç savaşı engelleyerek, Kerry’nin 2014 yılında yaptığına benzer şekilde ortak bir hükümet yapısı kurmayı amaçladığı tahmin ediliyor.
ABD’nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad benzeri girişimlerde bulunsa da ortak bir yapı kurmayı başaramamıştı.
Afganlar arası görüşmeler ve esir takası
Pompeo’nun bir diğer gündem maddesi ise Taliban ile ABD arasında 29 Şubat’ta imzalanan anlaşma uyarınca başlatılması kararlaştırılan Afganlar arası görüşmeler.
Söz konusu görüşmelerin, 10 Mart tarihine kadar gerçekleştirilecek esir takası ile beraber başlaması bekleniyordu.
Bu kapsamda Kabil hükümeti 5 bin Taliban mensubunu serbest bırakırken, Taliban da bin Kabil hükümeti personelini bırakacaktı. Ancak Kabil hükümetinin anlaşma şartlarını yerine getirmemesi üzerine Afganlar arası görüşmeler başlayamamıştı.
Pompeo’nun, Taliban ile imzalanan anlaşmanın şartlarını yerine getirme amacıyla Kabil hükümetiyle müzakere etmesi bekleniyor.
Taliban’ın, ABD ve Kabil hükümetinin anlaşma şartlarını yerine getirmemesi halinde bahar saldırılarına başlayabileceği tahmin ediliyor. Bu saldırılara başlanması halinde Kabil hükümetinin askeri ve stratejik açıdan daha zor duruma düşebileceği ifade ediliyor.
Paktiya’da saldırı
Ziyaret sırasında, Afganistan’ın doğusundaki Paktiya’da bir bombalı saldırı gerçekleştirildi.
Paktiya’nın merkez şehri olan Gardiz’de bir canlı bombanın üzerindeki patlayıcıları infilak ettirmesiyle gerçekleştirilen saldırıda iki kişi yaralandı.
Saldırıya dair açıklamada bulunan Taliban Sözcüsü Zebihullah Mücahid, saldırıyla ilgilerinin olmadığını belirtti.
Taliban’dan açıklamalar
Öte yandan, Taliban’ın Siyasi Ofis Sözcüsü Suheyl Şahin, görüşmelerde son duruma ilişkin bir açıklamada bulundu.
Twitter hesabı üzerinden dün yaptığı açıklamada Şahin, Taliban heyeti ile Kabil hükümeti arasında, ABD ve Katar heyetlerinin de katılımıyla, video konferans yoluyla bir görüşme gerçekleştirildiğini duyurdu.
Şahin, yapılan görüşmelerde esir takasının ele alındığını kaydetti.
Diplomatik kaynaklar, Taliban’ın görüşme heyetinde, Siyasi Ofis’ten iki ismin ve Taliban’ın eski Adalet Bakanı ve halen Taliban’ın Mahkumlar Komisyonu liderliğinde bulunan Molla Nureddin Turabi’nin yer aldığını ifade etti.
Mepa News