Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci: Rusya’yla 24 Kasım öncesine dönmekte yüzde yüz mutabıkız
Moskova’ya giden heyette bulunan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Türkiye-Rusya ilişkilerinde her iki tarafın da uçak krizinin yaşandığı 24 Kasım öncesine dönmekte mutabık olduğunu aktardı. Zeybekci’ye göre, askıya alınan Türk Akımı projesi de yeniden hayata geçecek.
‘DARBE GİRİŞİMİ SONRASI PUTİN’İN ARAMASI MORAL OLDU’
Darbe girişiminden hemen sonra Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı aradığını vurgulayan Bakan Zeybekci, “15 Temmuz darbe girişiminden hemen sonra Sayın Putin’in Cumhurbaşkanımızı arayan ilk devlet başkanlarından biri olması şu an yaşadığımız bu ortamda bize hakikaten çok önemli bir moral oldu” dedi.
‘MOSKOVA ZİYARETİ LİDERLER BULUŞMASINA HAZIRLIKTI’
Rusya’ya yaptıkları ziyaret öncesinde Çin’in Şangay kentinde düzenlenen G20 toplantısında Rusya Ekonomik Kalkınma Bakan Birinci Yardımcısı Aleksey Lihaçev ile bir araya geldiklerini hatırlatan Zeybekci, Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ile Moskova ziyaretlerinin de Erdoğan ile Putin’in 9 Ağustos’ta yapacakları görüşmeye hazırlık niteliği taşıdığını söyledi.
‘PROBLEMLER TAMAMEN ÇÖZÜLECEK’
Heyette Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile Enerji Bakanlığı’ndan da temsilciler olduğunu belirten Zeybekci, Moskova’daki temaslarına ilişkin izlenimlerini ise şöyle anlattı:
“Her iki tarafın da 24 Kasım 2015 öncesindeki ilişkilere dönmekle ilgili yüzde yüz mutabakatları var. Bunun hangi hızla, nasıl yapılacağı, ne şekilde gerçekleştirileceği bu tabi ki biraz zaman alabilir. Ben 9 Ağustos’taki liderler zirvesinde problemlerin tamamıyla çözülmesi yönünde bir umut görüyorum. Zaten şu anda Rus hükümetinin, turizmde charter seferlerinin başlatılmasıyla ilgili olumlu bir kararı var. Bunun teknik olarak uygulamasıyla ilgili birkaç prosedür gerekiyor. Vizelerin de yeniden eski haline dönmesiyle ilgili her iki tarafın da olumsuz görüşü yok. Teknik anlamda bazı hazırlıkların olması gerekiyor. Yaş sebze meyve ithalatıyla ilgili olumlu görüşler var ama teknik olarak, Rus teknik heyetinin tekrar Türkiye’ye gelip bu prosedürü tamamlaması gerekiyor. Şu anda bu aşamadayız. Bunlar tamamlanır tamamlanmaz da inşallah 9 Ağustos’ta hemen hemen her şey bitmiş olur.”
‘SERBEST TİCARET ANLAŞMASI ÇOK ÖNEMLİ BİR GÖSTERGE’
“Bizim çok önemli bir göstergemiz vardı. İki ülkenin hizmetler ve yatırımlarda serbest ticaret anlaşması yönünde hızlı bir çalışması bulunuyordu. Serbest ticaret anlaşmasını görüşebilmek, iki ülkenin ekonomik anlamda ilişkilerinin ne kadar pozitif olduğunun en önemli göstergesidir. Bu aşamaya tekrar döndüğümüzü görmekten dolayı son derece memnunum. Zaten biz talimatlarımızı da verdik. Anlaşmayla ilgili teknik görüşmeler hızlı bir şekilde başlıyor. Sayın (Rusya Enerji Bakanı Aleksandr) Novak’la, Karma Ekonomik Komisyon (KEK) toplantısını ekim ayında gerçekleştirmek konusunda bir mutabakatımız oldu. Orada ikimiz eş başkanız. Son derece olumlu bir seyahat.”
‘TÜRK AKIMI MUTLAKA YAPILACAK’
Zeybekci, Moskova’daki temaslarda ayrıca Akkuyu Nükleer Santrali ve uçak krizinden sonra askıya alınan Türk Akımı projesinin de gündeme geldiğini belirtti.
Akkuyu ile ilgili hiçbir problemin olmadığını vurgulayan Zeybekci, şöyle konuştu:
“Türk Akımı’nın yapılması yönünde zaten siyasi bir irade var. Fakat teknik olarak birkaç detay var. Onları iki ülkenin enerji bakanlarının bir daha gözden geçirmesi gerekiyor. Proje mutlaka gerçekleşecek, ondan eminim.”
‘İKİ ÜLKE BİRBİRİNİ TAMAMLIYOR’
“Türkiye ile Rusya — dünyada başka ülkelere nasip olmaz şekilde- birbirlerini tamamlayan özellikteler. Türkiye’de olmayanlar Rusya’da, Rusya’da olmayanlar Türkiye’de var. Bu da onlardan birisi. Rusya’nın gazı var, Türkiye’nin de bunu dünyaya da Avrupa’ya da ulaştırma imkanı var. Bunları inşallah değerlendirerek, her iki ülkenin en üst düzeyde menfaati haline getirme lazım. Ortaklık gözüyle bakmak lazım. Ben böyle bakılırsa hiçbir problemin kalacağını zannetmiyorum.”
‘LİDERLER EKONOMİK VE BÖLGESEL KONULARI ELE ALACAK’
© Sputnik/ Vladimir Astapkovich
Zeybekci, Erdoğan ve Putin’in gerçekleştirecekleri temas öncesinde gerekirse Rus mevkidaşıyla yeniden görüşebileceklerini de belirtti.
Zeybekci, liderlerin masasında ekonomik konuların olacağını ifade ederken, “Diğer taraftan bölgesel ve siyasal konular da olur” sözleriyle Suriye sorunun da gündeme geleceği mesajını verdi. Zeybekci, Rusya ile ilişkilerde ekonomik anlamda problemlerin geride bırakılacağına inandığını vurguladı.
Rus uçağını düşüren pilotlar 15 Temmuz darbe girişimine yönelik soruşturmalar kapsamında gözaltına alındı.
Bu gelişmenin Rusya’daki temaslarda gündeme gelip gelmediğine ilişkin soru üzerine Zeybekci, “Sadece Başbakan Yardımcımız (Mehmet Şimşek) bir haberi kaynak göstererek Rus uçağını düşüren ve Ankara’yı bombalayan pilotların aynı olduğunu söyledi. Bu bende mevcut ya da teyit edilmiş bir bilgi değildi. Sadece bu kadar konuştuk” dedi.
‘GİRİŞİM BAŞKA ÜLKELERDE OLSAYI EKONOMİLERİ AYAĞA KALKAMAZDI’
Darbe girişiminin Türkiye ekonomisine etkileri de tartışma konusu. Ancak Zeybekci’ye göre bu anlamda bir kaygı yok:
“Bu kalkışma başka yerde olsaydı (Almanya, İngiltere gibi milli geliri yüksek, en demokratik, yüksek teknolojili ülkeler dahil) o ülkelerin ekonomileri ayağa kalkamazdı. Borsalar, sermaye piyasaları, bankalar açılamazdı, işlemler yapılamaz hale gelirdi. Bizim girişimin sonrasındaki pazartesi günü sabah 08.30’da tüm piyasalarımız fonksiyonlarıyla ayaktaydı. Her şey yapılabilir haldeydi. Yaşanabilecek olan tüm spekülatif dalgalar yaşandı, bitti. Bunlar da atlatıldı. Türkiye olarak baktığımız zaman bizim bütün alanlarda, ekonomik olarak tüm kriterlerde iyi noktalardayız.”
‘RİSKLİ BÖLÜM GERİDE KALDI’
“Evet bunun bir zararı olmuştur, bir maliyeti de olmuştur. Türk Lirası 15 Temmuz günü 2.92, 2.93 seviyesindeydi şu anda 3.01, 3.02 seviyesinde. Yani 0.10 kuruşluk yüzde 2-3-4 civarında bir kayıpla bu badireyi atlatıyor. Faizlerde de yarım puan civarında bir artışla bu atlatılıyor. Onun için ben bunu Türkiye üzerinde ekonomik anlamda negatif sıkıntılı veyahut da riskli bölümünün geride kaldığına inanıyorum.”
‘KHK EKONOMİK ALANDA KULLANILIMLAYACAK’
Darbe girişimi sonrası ilah edilen OHAL kapsamında hükümete Kanun Hükmünde Kararname (KHK) çıkarma yetkisi verildi. Peki Hükümet KHK yetkisini ekonomide atılacak adımlar için de kullanılacak mı?
Zeybekci bu soruya ‘hayır’ yanıtını verdi. Zeybekci, KHK yetkisinin ekonomiyle ilgili alanda kullanılmasının düşünülmediğini söyledi.