68 yıldır süren Filistin işgali: Nekbe

İsrail, İkinci Dünya Savaşı sonunda İngiltere’nin mandası altındaki Filistin topraklarının bölünmesiyle oluşturuldu. İsrail devletinin kuruluşu, dünyanın dört bir yanına dağılan Yahudiler için bir yurt oluşturmayı amaçlayan Siyonist hareketin uzun süren çabalarının meyvesi olduğu kadar, Nazilerin zulmüne uğrayan Yahudilere, Batılıların bir ikramı aynı zamanda ve petrol bölgesinde güvenecekleri bir uzantısı da…

1948 İsrail’in kuruluşu: Nazi dönemindeki Yahudi Soykırımı sonrasında, uluslararası toplumda bir Yahudi devletini tanınması yolundaki baskılar yoğunlaştı. 1948’de de İsrail kuruldu.

Kurulma aşamasında ve öncesinde, yüz binlerce Filistinli, Yahudi İrgun tedhiş hareketinin katliamlarıyla, bölgeden sürüldü.

İsrail devleti ilan edildikten bir gün sonra, Ürdün, Mısır, Lübnan, Irak ve Suriye orduları ile savaşa tutuştu ama bu ordular püskürtüldü. İsrail ordusu, bazı bölgelerdeki küçük direnişleri de katliamlarla bastırdı.

1946 Der Yasin Katliamı: İsrail tarafından gerçekleştirilen katliamların en bilineni, kurulmasından iki sene önce Der Yasin’de gerçekleştirilendi. 1946 senesinde, Filistin köyü Der Yasin’e giren Moşe Dayan’ın liderliğindeki çete, uyumakta olan 576 Filistinliyi, bomba ve otomatik silahlarla tarayarak öldürdü. Moşe Dayan, ilerleyen yıllarda İsrail Savunma Bakanı, çetenin en acımasız fertlerinden biri olan bayan Golde Meir ise İsrail Başbakanı oldu.

Bu katliamdan sadece bir ay önce de, daha sonra başbakan olacak Menahem Begin’in başında olduğu bir başka çete, Kudüs’te İngiliz yönetiminin yerleşmiş olduğu ve dörtte üçü sivil halka açık olan yedi katlı lüks Kral Davud Oteli’ni 350 kilo TNT ile havaya uçurmuş, 91 kişinin ölmesine sebep olmuştu.

1953 Şaron katliamı: İlerleyen yıllarda İsrail’in başına gelecek olan Ariel Şaron da, silahlı hayatının ilk eylemini, 1953 yılında bir Filistin köyünü basıp 60 kişiyi katlederek gerçekleştirdi.

1982 Sabra ve Şatilla katliamı: Katliamlar üzerine kurulu yıllar geçiren İsrail’in hafızalarda yer tutan en önemli katliamlarından biri ise 1982 yılında gerçekleşti. Şaron’un yol vermesi ve emriyle, Hristiyan Falanjistler, Lübnan’daki Filistinlilerin yerleştiği Sabra ve Şatilla kamplarını bastı, 600 kişiyi doğradı. Bu katliamda, bin 800 kişi de kayboldu.

2002 Cenin Katliamı: İsrail’in hafızalarda en fazla iz bırakan katliamı ise 2002 yılında Cenin’de gerçekleşti. Cenin kasabasının dışındaki bir mülteci kampına girmek isteyen İsrail askerlerine, kamp sakinleri ve direnişçiler karşı koydu. Tam altı gün süren bu direnişte, bazı kaynaklara göre İsrail en az 30 askerini kaybetti.

Yiyeceğin ve cephanenin bitmesi sonrasında direniş kırıldı. Kampa giren İsrail askerleri,  silahsız ve savunmasız halkın, önceden belirledikleri bir meydanda toplanmasını istedi. Halkın bunu reddetmesi üzerine, İsrail uçakları ve helikopterleri, havadan attıkları füzelerle, bütün bir kampı imha etti, ardından buldozerlerle enkazı ezdi.

Çoğu hava saldırısında füze isabeti sonucu ölürken, sağ kalanların genç olanları da kurşuna dizildi. Bu katliamda ölü sayısı en az bin olarak ifade edildi. Ama İsrail, katliamı gizleyebilmek için, ölenleri toplu mezarlara defnetti.

2009 Gazze Saldırısı: İsrail Savunma Kuvvetleri’nin, Işık Bayramı’nın devam ettiği 27 Aralık 2008 tarihinde yerel saatle 09:30 sıralarında Hamas’ın İsrailli sivillere ve askeri birimlere karşı kassam roketli saldırılar yaptığı gerekçesi ile başlattığı savaş. İsrail’in saldırıları nedeniyle 1000’den fazla insan hayatını kaybetmiştir.

2014 Gazze katliamı: Ramazan ayında başlayan katliamda 2 binden fazla kişi ölürken 11 binden fazla kişi yaralandı.

Halen işbaşında olan hiçbir yöneticisinin kendi topraklarında doğmadığı İsrail’in, bugün, 67’nci kuruluş yıldönümü kutlanıyor. Filistinliler ise Nekbe Günü dedikleri kendileri için felaket gününü bir dizi gösteriyle protesto ediyor.

NEKBE

Filistinlilerin Nekbe (Büyük Felaket) dediği, İsrail’in kuruluş yıldönümü  Filistinlilerin İsrail’in 1948 yılında kurulduğu tarihe atıfla felaket olarak niteledikleri olay. Nekbe 700 binden fazla Filistinlinin 1948’de topraklarından sürülmesinin adı. Sözcük ilk olarak Arap aydını Konstantin Zureyk tarafından Ağustos 1948’de ortaya atıldı.

Zureyk, Nekbe sözcüğünü ‘sürmekte olan’ olarak kullandı. Zira 500’den fazla Filistin köyünün yıkımı 1948’de değil, İsrail  işgali takip eden yıllar içerisinde gerçekleşti.

Her yıl, “Nekbe Günü” olan 15 Mayıs’ta Filistinliler evlerine dönme talebiyle gösteriler yaparken, mülteciler uzun süredir kayıp olan evlerinin anahtarlarını sembol olarak saklıyor.

Birleşmiş Milletler Yardım ve Kalkınma Ajansı’na (UNWRA) göre,  Ortadoğu ülkelerine dağılmış dört milyondan fazla kayıtlı Filistinli mülteci var.

Ajanslar