”(Şevval) Hilali gördüğünüz zaman bayram edin”

Temmuz 16, 2015 GÜNCEL Bir Yorum Yazın 3,249 Görüntüleme

İLGİLİ HABERLER

صوموا لرؤيته وأفطروا لرؤيته

“(Ramazan ayının) hilalini gördüğünüz zaman oruç tutun. (Şevval ayının) hilalini gördüğünüz zaman da bayram edin.“

Ey Müslümanlar!

Resulullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem, şöyle buyurmuştur:

صوموا لِرُؤيتِهِ وأَفْطِرُوا لرؤيتِهِ فإنْ غُـبِّيَ عليكم فأَكْمِلُوا عِدَّةَ شعبانَ ثلاثين “(Ramazan ayının) hilalini gördüğünüz zaman oruç tutun. (Şevval ayının) hilalini gördüğünüz zaman da bayram edin. Eğer size hava kapalı olursa Şaban’ın sayısını otuza tamamlayın.” ^[Buhari]

Dolayısıyla Resulullah [SallAllahu Aleyhi ve Sellem] bu ve benzeri hadislerde, tüm Müslümanlara hilalin görülmesiyle birlikte Ramazan ayı orucunu emretmiştir. Zira hadislerin lafızları genel olarak gelmiştir. Çünkü “[صوموا] “Oruç tutun…” ve [أفطروا] “Bayram edin” lafızlarındaki cemaat zamiri tüm Müslümanlara delalet etmektedir. Aynı şekilde [رؤيته] “Gördüğünüz zaman” lafzı, zamire eklenen bir cins isimdir. Dolayısıyla umum ifade etmektedir.

Sünnet-i el-Müşerrafe’nin açıkladığına göre, oruç tutulması için her bir Müslümanın bizzat hilali görmesi gerekli değildir. Bilakis tek bir Müslümanın görmesi tüm Müslümanlar için yeterlidir. Nitekim İbn-u Abbas [Radıyallahu Anhuma]’dan şöyle dediği rivayet edilmiştir:

جَاءَ أَعْرَابِيٌّ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَ: إِنِّي رَأَيْتُ الْهِلَالَ – يَعْنِي هِلَالَ رَمَضَانَ -، فَقَالَ: «أَتَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ؟» قَالَ: نَعَمْ، قَالَ: «أَتَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ؟» قَالَ: نَعَمْ، قَالَ: «يَا بِلَالُ أَذِّنْ فِي النَّاسِ أَنْ يَصُومُوا غَدًا “Arabî’nin biri Nebi [SallAllahu Aleyhi ve Sellem]’e gelerek dedi ki: Ben hilali -yani Ramazan hilalini- gördüm. Dedi ki: “Allah’tan başka ilahın olmadığına şahitlik eder misin?” Dedi ki: Evet. Dedi ki: “Muhammed’in Allah’ın Resulü olduğuna şahitlik eder misin?” Dedi ki: Evet. Dedi ki: “Ey Bilal, insanlara ezan oku yarın oruç tutsunlar.” ^[Hâkim]

Sonra Sünnet-i el-Müşerrafe gelerek, herhangi bir ülkedeki Müslümanların hilali görmesinin diğer ülkedeki Müslümanları da bağladığını açıkladı. Dolayısıyla bir Müslüman diğer Müslümandan ve bir ülke de diğer ülkeden daha evla değildir. Nitekim bir gurup Ensar’dan şöyle rivayet edildi:

غُمَّ علينا هلال شوّال فأصبحنا صياماً، فجاء ركب من آخر النهار فشهدوا عند النبي صلى الله عليه وسلم أنهم رأوا الهلال بالأمس، فأمرهم رسول الله صلى الله عليه وسلم أن يفطروا ثُمَّ يخرجوا لعيدهم من الغد “Dediler ki: Şevval hilalini (hava kapalı olduğu için) göremedik. Böylelikle sabaha oruçlu olarak başladık. Günün sonunda bir kafile geldi. Nebi (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)’in yanında dün hilali gördüklerine dair şahitlik ettiler. Bunun üzerine Rasulullah onlara oruçlarını bozmalarını, daha sonra da ertesi gün bayramları için çıkmalarını emretti.” ^[Ahmed]

Dolayısıyla Resulullah, kendilerine hilal hakkında sormaksızın diğer ülkeden Medine’ye gelen o Müslümanların şahitlikleri ile yetinmiş ve Medine halkına, kardeşlerinin hilali görmelerini kabul etmelerini emretmiştir. Bu Sünnet-i el-Müşerrafe’ye göre Resulullah [SallAllahu Aleyhi ve Sellem], bu hususu açıklamıştır. Dolayısıyla Ramazan orucu, tüm Müslümanların üzerine farz olup herhangi bir ülkedeki herhangi bir Müslüman tarafından olsa bile bu hilali görme şerî şartlara ve kurallara göre olduğu sürece Ramazan ayı hilalinin görülmesinin sabit olmasıyla birlikte Müslümanların oruçları başlar. Dolayısıyla da Resulullah [SallAllahu Aleyhi ve Sellem]’in döneminden bu günümüze kadar Müslüman alimlerin genelinin ve tüm İslam mezheplerinin kabul ettiği şey işte budur.

Muteber olan görme, bizzat gözle görmek olup şayet hilalin görülmesi bizzat gözle bakarak tespit edilemez ise astronomik hesaplamalara itibar edilmez. Zira orucun ve bayramın ispat edilmesinde astronomik hesaplamaların hiçbir şerî kıymeti yoktur. Çünkü orucun ve bayramın şerî nedeni, SallAllahu Aleyhi ve Sellem’in şu kavlinden dolayı hilalin bizzat gözle görülmesidir:

إذا رأيتموه فصوموا، وإذا رأيتموه فأفطروا، فإن غُمَّ عليكم فاقدروا له “(Ramazan ayının) hilalini gördüğünüz zaman oruç tutun. (Şevval ayının) hilalini gördüğünüz zaman da bayram edin. Eğer size hava kapalı olursa Şaban’ın sayısını otuza tamamlayın.” ^[Buhari]

Dolayısıyla [فإن غُمَّ عليكم] “Eğer size hava kapalı olursa“, yani hava bulut veya başka bir şeyle kapalı olursa sözü, hilali gözlerinizle göremezsiniz demektir. [فاقدروا له] “Şaban’ın sayısını otuza tamamlayın” sözüne gelince; bu, astronomik hesaplamalara dönüleceği anlamına gelmez. Bilakis Resulullah’ın şu kavlinde beyan ettiği hususa dönüleceği anlamına gelir:

فإن غُمَّ عليكم فأكملوا العدّة ثلاثين “Eğer size hava kapalı olursa Şaban’ın sayısını otuza tamamlayın.” ^[Buhari]

Ey Müslümanlar!

Ümmetin vahdeti ve bugünkü oruç ve bayram gününün vahdeti olan asıl hüküm yok olmasın diye bu hususu açıklamayı arzu ettik. Çünkü diğer çağrıda bulunanların sesleri yükselmekte ve bugün dünyadaki mevcut rejimlerin kabul ettikleri alınmaktadır.

Alîyyu’l Kadir olan Allah Subhânehu ve Teâlâ, herkesin oruç ve ibadetini, diğer Salih amellerini kabul ve makbul eylesin. Bir sonraki Ramazan Bayramı’nda, İslam ümmetini, İslam’ın Ukab bayrağı altında, Rasûlullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem’in La İlahe İllallah Muhammedün Rasûlullah sancağı altında birleştirip bütünleştirsin.